بی‌تردید یکی از وسایل بسیار مهم کوهنوردی، کفش کوهنوردی است. هنگام ورزش کوهنوردی، برداشتن یک گام هم اهمیت زیادی دارد و حتی در مواقعی ممکن است فاصله‌ی بین مرگ و زندگی باشد؛ بنابراین بسیار اهمیت دارد که مهم‌ترین ابزار کوهنوردی یعنی پای خود را به شکلی مناسب، برای ادامه‌ی پیمایش تجهیز کنید. کفش کوهنوردی باید ویژگی‌هایی داشته باشد که بتوانید به کمک آن ویژگی‌‌ها، با مقتضیات خاص محیط‌های کوهستانی هماهنگ شوید. ابتدا مهم است که بدانید از کفش خود در چه محیطی استفاده خواهید کرد؛ بالطبع همان ویژگی‌های محیطی مشخص خواهند کرد که وجود چه قابلیت‌هایی در کفش اهمیت دارد. در واقع کفش‌ها بسته به نوع مسیر و سه‌فصله یا زمستانه بودن، ویژگی‌های متفاوتی دارند که در ادامه با تمرکز بر نوع مسیر و شرایط مختلف آب‌وهوایی، به ویژگی‌های مهم کفش‌های کوهنوردی اشاره خواهیم کرد.
ضدآب بودن
شاید تاکنون از افراد زیادی شنیده باشید که در ابتدای بیان ویژگی‌های یک کفش کوهنوردی، به Gore-Tex بودن آن اشاره می‌کنند. Gore-Tex در واقع نام یک تکنولوژی پیشرفته در ساخت پارچه است که مزیت‌هایی برای آن ایجاد می‌کند. هنگام استفاده از کفش‌های کوهنوردی، فرقی نمی‌کند که صعود زمستانه دارید یا کفش خود را در سایر فصول سال استفاده می‌کنید؛ قابلیت ضدآب بودن در کفش شما از میزان اهمیت زیادی برخوردار است تا تحت هر شرایط آب‌وهوایی و با بارش‌های فصلی، بخش داخلی کفش همچنان خشک باقی بماند. وجود تکنولوژی‌هایی نظیر Gore-Tex در ساخت انواع کفش علاوه بر ایجاد هواخوری، تضمین‌کننده‌ی مقاومت آن‌ها در برابر نفوذ آب خواهد بود.
استحکام کفش کوهنوردی
هر لحظه ممکن است در مسیر صعود، تکه‌سنگی کوچک از بالا بلغزد و روی پای شما فرود آید؛ چه‌بسا به بروز آسیب‌هایی نیز منجر شود. با توجه به وجود خطرات این‌چنینی، برای ساخت کفش‌های کوهنوردی از موادی استفاده می‌شود که مقاومت زیادی در برابر ضربه و فشار داشته باشد تا در صورت بروز چنین حوادثی، از جهت حفظ ایمنی پاهایتان آسوده‌خاطر باشید. طراحی برخی کفش‌های کوهنوردی به گونه‌ای است که در قسمت پنجه، لایه‌ای محافظ قرار داده شده. این لایه‌ی محافظ ایمنی کفش را دربرابر فشار و ضربه بیشتر می‌کند. درواقع سازندگان کفش‌های کوهنوردی برای تقویت ساختار کفش در قسمت پنجه از موادی مستحکم نظیر چرم طبیعی، چرم مصنوعی یا کامپوزیت استفاده می‌کنند که به رویه‌ی کفش استحکام بیشتری می‌بخشد.
زیره
یکی از مواردی که در طراحی و ساخت کفش‌های کوهنوردی اهمیت زیادی دارد، جنس زیره و نوع آج‌هایی است که در آن استفاده می‌شود. زیره‌ی کفش‌های کوهنوردی با توجه به موارد استفاده‌ای که دارند، با یکدیگر متفاوت‌اند. درواقع برای کفش‌هایی که در سنگ‌نوردی، یخ‌نوردی یا کوهنوردی در ارتفاعات زیاد استفاده می‌شوند، طراحی زیره باید به شکلی باشد که قابلیت نصب کرامپون را داشته باشد؛ اما برای کفش‌هایی که در ارتفاعات پایین‌تر استفاده می‌شوند، صرفا وجود زیره‌ای آج‌دار و تهیه‌شده از لاستیکی مقاوم کافی است تا با ایجاد اصطکاک با سطح زمین بتواند به شما کمک کند که به‌راحتی به مسیر خود ادامه دهید. یکی از انواع زیره‌هایی که در بیشتر کفش‌های کوهنوردی استفاده می‌شود، زیره‌ی تولیدی شرکت ویبرام است که از لاستیکی بسیار با‌کیفیت تهیه می‌شود. طراحی این زیره به گونه‌ای است که به واسطه‌ی برآمدگی‌های زیره‌ی کفش، به شما در پیمایش مسیرهای ناهموار کمک خواهد کرد.
قابلیت حفظ دما و هواخوری
این دو قابلیت کاملا با یکدیگر متفاوت هستند؛ اما برای انتخاب کفش مناسب کوهنوردی باید به این دو قابلیت به‌طور یکسان توجه داشت. آن دسته از کفش‌های کوهنوردی که برای صعود سه‌فصله استفاده می‌شوند، باید دارای قابلیت هواخوری باشند تا علاوه بر جلوگیری از تعریق زیاد سطح پوست، به خنک نگه داشتن پای شما کمک کنند. اما برای کفش‌های مورداستفاده در صعودهای زمستانه یا در محیط‌های سرد، قابلیت هواخوری اهمیت چندانی ندارد و مهم این است که کفش بتواند پایتان را گرم نگه دارد. برای ساخت این کفش‌ها بیشتر از تکنولوژی‌هایی بهره می‌گیرند که از هدررفتن دمای بخش داخلی کفش جلوگیری کند و مانع از سرمازدگی پاهایتان شود. برای انتخاب چنین کفش‌هایی باید به دمایی که کفشتان در آن قابل‌استفاده است، توجه زیادی داشته باشید تا در نهایت بتوانید بهتر انتخاب کنید.
جنس رویه
عمدتا قیمت کفش‌های کوهنوردی نسبت به سایر کفش‌ها بیشتر است؛ به همین دلیل اگر کفشی که انتخاب می‌کنید، دوام زیادی دربرابر سایش و پوسیدگی نداشته نباشد، از لحاظ اقتصادی به‌صرفه نخواهد بود. در کنار این موضوع باید توجه داشت که محیط‌های کوهستانی دارای شرایط ویژه‌ی آب‌وهوایی و محیطی هستند که ممکن است بر افزایش سرعت پوسیدگی کفش تاثیر زیادی بگذارند. با توجه به تمامی این شرایط، سازندگان کفش‌های کوهنوردی برای ساخت رویه از موادی استفاده می‌کنند که دربرابر شرایط محیطی مختلف مقاوم باشد. علاوه بر ساختار رویه، این دسته کفش‌ها در قسمت‌هایی نظیر پنجه، پاشنه یا قسمت‌های کناری به وسیله موادی نظیر چرم مصنوعی، چرم طبیعی، پلی‌اورتان یا لاستیک تقویت می‌شوند.
لایه‌ی میانی
لایه‌ی میانی مناسب در کفش کوهنوردی برای کسانی که از این کفش‌ها استفاده می‌کنند، دو مزیت به دنبال دارد. اگر در ساخت لایه‌ی میانی کفشی که استفاده می‌کنید، موادی مناسب نظیر EVA به کار رفته باشد، فشاری که از ضربات واردشده به سطح زمین به پای شما برمی‌گردد تا حد بسیار زیادی کم می‌شود. این مسئله باعث می‌شود در زمان ورزش کمتر احساس خستگی کنید و درعین‌حال به واسطه‌ی ساختار منعطف کفش، کنترل بهتری روی حرکات خود داشته باشید. همچنین داشتن لایه‌ی میانی ضخیم باعث می‌شود گرمای کمتری از طریق کف کفش هدر برود و در نهایت بتوانید از پای خود به‌خوبی در برابر سرما حفاظت کنید.
وزن کفش کوهنوردی
بیشتر کفش‌های مناسب کوهنوردی وزنی بالاتر از ۳۰۰ گرم دارند. درواقع مجموعه موادی که جهت افزایش کیفیت در ساخت این دسته کفش‌ها به کار می‌رود، وزن بیشتری به آن‌ها می‌دهد. در انتخاب کفش کوهنوردی، باید توجه داشته باشید که کفش شما وزن بسیار زیادی نداشته باشد. مقدار انرژی مورد نیاز برای گام برداشتن با کفش‌های سنگین بسیار بیشتر از کفش‌هایی است که وزن کمتری دارند. با توجه به این که در کوهنوردی، حفظ انرژی برای ادامه‌ی پیمایش مسیر اهمیت دارد، کفشی انتخاب کنید که وزنی متناسب داشته باشد تا با استفاده از آن به مصرف بیش از حد انرژی نیاز نداشته باشید. البته دقت کنید که کفش‌های کوهنوردی مناسب ارتفاعات بالاتر یا بوت‌های کوهنوردی ممکن است وزنی بیشتر از ۵۰۰ گرم داشته باشند که به دلیل ضخیم‌تر بودن لایه‌ی میانی آن‌هاست تا به ایمنی بیشتر و گرم ماندن پا کمک کند.
