پل سنگی خضری دشت بیاض

0
4224
غار پارسیان کوه پلاس

پل سنگی خضری، دشت بیاضدر منطقه ای بین شهرهای گناباد در خراسان رضوی و قاین در خراسان جنوبی در موقعیت جغرافیایی۳۴° ۴′ ۵۵٫۱۰″ N 58° ۴۳′ ۲۷٫۷۴″ E قرار دارد که مردم محل آن را «غار پارس» می نامند و بنا به گفته و باور آن ها در زمان زلزله مهیب خراسان در سال ١٣۴٧ شمسی، سقف گنبدی شکل غار فرو ریخته و قسمتی از آن به صورت یک تاق عظیم با تعادلی شکننده باقی مانده است.
غار فارس در ۱۲ کیلومتری غرب خضری دشت بیاض بر دامنه جنوبی کوه های شمال روستای ثغوری واقع شده است. اهمیت این غار به حدی است که «لباف خانیکی»، معاون پژوهشی سازمان میراث فرهنگی خراسان آن را از ارزش های نهفته قاینات نامیده است.کارشناسان میراث فرهنگی در خصوص این غار می گویند نام فارس برگرفته از شهر فارس است که از شهرهای دوره ساسانی و صدر اسلام بوده و در کتب تاریخی به نام و موقعیت آن اشاره شده است.
وجود آثاری در نزدیکی چشمه اکبری و آن سوی رشته کوهی که غار فارسان قرار دارد تاییدی بر این مدعاست. در این محل سه دهنه غار وجود دارد یکی از این غارها که بزرگ ترین آن ها نیز بوده در گذشته های بسیار دور فرو ریخته و از آن تنها یک هلال پل مانند در پیشانی غار باقی مانده که از نظر جغرافیایی اثری منحصر به فرد و زیباست. سقف آن ضخامت زیادی نداشته و احتمالا بر اثر زلزله فرو ریخته باشد، کف این قسمت بسیار ناهموار و شیب دار است و به همین دلیل صخره ها ریزش کرده و پای کوه غلتیده و آثار احتمالی کف غار را به مرور زمان از بین برده است و در حال حاضر اثری از لایه های استقرار وجود ندارد.
در سمت چپ این دهانه پل مانند فضای دیگری وجود دارد که دارای فضای وسیع و دهلیزهای فرعی متعدد است. تالار اولیه آن بسیار رفیع و حدود ۸ متر ارتفاع دارد و سقف آن به شکل خرپشته ای است. در ابتدای این تالار حوض نسبتا بزرگی وجود دارد که در حال حاضر تنها گوشه ای از آن نمایان است و بقیه قسمت های آن در زیر توده های سنگ و خاک مدفون است، این حوض از سنگ، آجر و ساروج ساخته شده و به احتمال قوی مربوط به دوره سلجوقی است چون در این دوره فداییان اسماعیلی هر غار و قلعه ای را که دور از دسترس و برای سکونت مناسب بود را در اختیار گرفته و از آن استفاده می کردند.
در عمق ۲۰ متری غار دهانه کوچک تری وجود دارد که دهلیزی را به تالار ابتدایی غار مربوط می کند، پس از طی این دهلیز فضای وسیعی وجود دارد که در آن آثار و بقایای استقرار از دوره های پیش از تاریخ تا دوره سلجوقی پراکنده است. این غارها لایه های باستانی قابل کاوشی دارند که متاسفانه تاکنون هیچ گونه کاوشی در آن ها صورت نگرفته است. این غارها حداقل از دوره میان سنگی مورد توجه انسان بوده و از آن به عنوان یک سکونت گاه امن استفاده می شده است.

افزودن دیدگاه

لطفا دیدگاه خود را بنویسید
لطفا نام خود را وارد کنید

شش + 10 =