پیگیبک (سوار کردن سیستم روی طناب ثانوی)

این سیستم ثانوی قرقره تغییر جهت را نگه میدارد اما سیستم ۲:۱ روی طناب دیگری “سوار” میشود (در تصویر سیستم ۲:۱ که با طناب آبی رنگ ایجاد شده روی طناب زرد سوار شده).

مزیت استفاده از سیستم پیگیبک (که گاهی “پیگ ریگ” نامیده میشود) در این است که نیازی نیست قرقره به بار (که ممکن است از کارگاه خیلی دور هم باشد) متصل شود. این وضعیت امدادگر را قادر میسازد از طناب کمتری استفاده کند و هنگام بالاکشی احتمال گیر کردن قرقره به عوارض هم کمتر است.  اشکال سیستم پیگیبک هم در این است که کمی پیچیدگی دارد. سیستمهای پیگیبک هم مانند آنچه در بحث رست سیستمهای مزیت مکانیکی نیاز به “رست” کردن دارند.

سیستم ۲:۱ پیگیبک به آسانی با سیستم ۳:۱ اشتباه میشود. هر دو سیستم ساختار ظاهری  Z کلاسیک را دارند. اما توجه داشته باشید انتهای طناب در سیستم ۲:۱ به کارگاه متصل شده در حالیکه انتهای طناب در سیستم ۳:۱ به بار متصل است. چه انتهای طناب به  کارگاه متصل باشد چه به بار، تفاوت دقیقی بین سیستم های مزیت مکانیکی با اعداد زوج (مثل ۲:۱، ۴:۱، ۶:۱، …) و سیستمها با اعداد فرد (مثل ۱:۱، ۳:۱، ۵:۱، …)   وجود دارد. در تمام سیستمهایی که نسبت مزیت مکانیکی شان عدد زوج است انتهای طناب به  کارگاه متصل است.

۳:۱ سیستم مزیت مکانیکی کلاسیک است که توسط امدادگران استفاده میشود. این سیستم طناب کمتری نسبت به سیستم ۲:۱ (غیر پیگیبک) نیاز دارد و بشکل قابل قبولی ایجاد آن آسانتر است. دراین سیستم اضافه کردن ابزار یکطرفه هم آسان است و مقدار مزیت مکانیکی برای بالاکشی یک یا دو نفر نیز مناسب است و با چند پیچ و تاب  میتوان آنرا به راحتی به سیستم ۵:۱ تبدیل کرد.

 

سیستم Z (Z-Rig)

سیستمهای ۳:۱ اغلب بخاطر شکلی که دارند Z-rig (سیستم Z) نامیده میشوند. اما سیستم ۳:۱ را با سیستم ۲:۱ که شکلی مشابهی دارد و قرقره تغییر جهت دارد  یا سیستم ۲:۱ پیگیبک اشتبباه نکنید.

شکل زیر سیستمهای ۳:۱ با/بدون قرقره تغییر جهت را نشان میدهد.

ایجاد سیستم ۳:۱

برخی امدادگران در بخاطر سپردن سیستم ۳:۱ مشکل دارند. پروسه زیر بخاطر سپردن این سیستم را آسانتر خواهد کرد:

۱-    ابتدا یک سیستم ۱:۱ ایجاد کنید. طناب از بار می آید و از یک قرقره عبور میکند. به حد کافی آسان است.

۲-    حالا اگرطناب را رها خواهید کرد یک “پروسیک کنترل حرکت” (یا ابزار یکطرفه) اضافه کنید تا بار را نگه دارد. اگر تعداد امدادگرها کافی هست و میتوانید با این سیستم ۱:۱ مصدوم  را بالا بکشید سعی کنید با کمک هم این کار را انجام دهید. اغلب اوقات تنها کاری که باید انجام دهید نصب سیستم است.

۳-    اگر نمیتوانید با استفاده از سیستم ۱:۱ بالاکشی کنید یک پروسیک و قرقره “متحرک” اضافه کنید. ( دلیل “متحرک” خواندن آنها سرعت یکسان آنها با سرعت حرکت بار است.)

۴-    طنابی که از قرقره متحرک خارج شده را بکشید.

این رویکرد که اول یک سیستم ۱:۱ نصب کنید و بعد در صورت لزوم به آن پروسیک و قرقره متحرک اضافه کنید ایجاد سیستم ۳:۱ را ساده تر میکند.

رست کردن سیستم

با نگاهی به ۳:۱ در بالا میتوانید ببینید که سرآخر قرقره ها به هم خواهند رسید و سیستم قبل از رسیدن آنها به همدیگر نیاز به “رست” دارد:

۱-    بار را تا قبل از برخورد قرقره ها با یکدیگر بالا بکشید.

۲-    در حالیکه بار را نگه داشته اید پروسیک کنترل حرکت (ابزار یکطرفه) را تنظیم کنید و کشش را آرام آزاد کنید و از نگه داشتن بار توسط سیستم اطمینان حاصل کنید.

۳-    پروسیک را تا جائیکه ممکن است روی طناب بطرف بار پائین ببرسید.

۴-    بالاکشی را ادامه دهید.

روشن است که بزرگ بودن جا برای ایجاد سیستم  و رست آن مفید است. اگر در سسیستم ۳:۱ تنها ۳ متر بین قرقره ها فاصله باشد هر سه متر که بالاکشی نمائید باید سیستم را رست کنید و بار تنها۱ متر بالاتر خواهد آمد. اگر قرار باشد بار را ۳۰ متر بالا بکشید باید سیستم را ۳۰ بار رست کنید! همانطور که در شکل بعد نشان داده شده اگر جای کار محدود باشد نصب قرقره تغییر جهت در کارگاه اصلی و نصب سیستم در مکانی دیگر مفید خواهد بود.

 در سیستم فوق همانطور که در شکل نشان داده شده پروسیک کنترل حرکت میتواند روی قرقره تغییر جهت یا قرقره سمت راست باشد.

باید کار بدون مشکل پیش رود اما در شکل بالا تمرکز روی سیستم بالاکشی است و جزئیات مهمی مثل حمایت مستقل برای امدادگر و مصدوم و خودحمایت برای سه امدادگر و … نادیده گرفته شده.

سیستم ۴:۱

سیستمهای چهار به یک نسبت به سیستمهای ۳:۱ طرفدار کمی دارد. شاید دلیلش نیاز  آن به قرقره اضافی باشد که در مقابل مقدار کمی که به مزیت مکانیکی اضافه میکند قابل توجه نیست. اما وقتی روش سوار کردن یک سیستم ۲:۱ روی یک سیستم ۲:۱ و تبدیل آن به سیستم ۴:۱ را یاد بگیرد در سایه آن روش اضافه کردن یک سیستم ۲:۱ به یس سیستم ۳:۱ و ایجاد یک سیستم ۶:۱ (که آن هم زیاد طرفدار ندارد اما اگر اهل بالماسکه باشید ارزش دانستنش را دارد) را یاد خواهید گرفت و همینطور روش سوار کردن یک سیستم ۳:۱ روی یک سیستم ۳:۱ و ایجاد یک سیستم ۹:۱ را خواهید دانست.

سیستمهایی که تا حالا دیدیم (مثل ۱:۱، ۲:۱ و ۳:۱) همه سیستمهای ساده ایی هستند. سیستم ۴:۱ را هم میتوان هم ساده درست کرد هم مرکب.

سیستم ۴:۱ ساده

ساخت سیستم ۴:۱ ساده از کارگاه شروع میشود و طناب قرقره روی بار عبور میکند و به کارگاه میرود و دو باره به بار برمیگردد. این سیستم طناب کشی بلندی است که طناب چند بار میرود و بر میگردد. چون سیستم ۴:۱ ساده ۴ رشته طناب لازم دارد تا از کارگاه به بار برود معمولا بصورت یک پیگیبک ایجاد میشود مگر اینکه بار به کارگاه خیلی نزدیک باشد.

تصویر زیر سیستم  ۴:۱ بدون/با قرقره تغییر جهت را نشان میدهد.

(ایجاد خیلی از سیستمها را در این وبسایت با حذف کااربینها ساده سازی کرده ایم تا درک اصول ساخت سیستم بالاکشی آسانتر شود. برای مثال قرقره هایی که در سیستمهای بالا نشان داده شده به با کارابین به صفحه تقسیم وصل خواهند شد.)

سیستم ۴:۱ مرکب

واژه ساده و مرکب گیج کننده است چون افرادی میبینند ۴:۱ مرکب ساده تر از ۴:۱ ساده است. پس این حرفها بیشتر واژه هستند.

سیستم ۴:۱ مرکب یک سیستم ۲: است که به اناهای یک سیستم ۲:۱ متصل شده. در این سیستم دوم میتوانید سیستم۲:۱ سبز را که به سیستم ۲:۱ آبی ضمیمه شده را ببینید. پس موضوع و معنای این اصطلاحات در اصل ترکیب کردن مزیت مکانیکی است.

وقتتی سیستمها مثل این روی هم سوار میشوند (یا بعبارت دیگر ترکیب میشوند) با ضرب کردن دو سیستم مکانیگی مزیت مکانیکی را تعیین میکنید. در این مثال مزیت ۴:۱  است چون دو تا سیستم ۲:۱ داریم. اگر یک ۲:۱ را روی یک ۳:۱ سوار کنیم (یا یک ۳:۱ را روی یک ۲:۱) یک سیستم مرکب ۶:۱ خواهیم داشت.

امتحانش کنید.

خطری ندارد.

سیستمهای مزیت مکانیکیپنج به یک را هم میتوان بصورت ساده یا پیچیده درست کرد. دو تصویر اول این قسمت روش ایجاد هر دو نوع سیستم را نشان میدهند. دو تصویر بعدی هم روش تبدیل سیستم ۳:۱ به ۵:۱ را نشان میدهد. اگر سیستم ۳:۱ بسازید و نیوری کافی برای بالاکشی ندارید این سیستم کارآمد خواهد بود. تصویر آخر این قسمت روش ساخت سیستم ۵:۱ بصورت طناب کشی را نسان میدهد.

عیب سیستم با مزیت مکانیکی ۵:۱ یا بالاتر این است که باید برای یک مسافت کوتاه   مقدار زیادی طناب بکشید. حتی اگر با استفاده از یک ۵:۱ فقط ۶ متر باید بالاکشی کنید باید ۳۰ متر تمام طناب بکشید (و شاید به دفعات زیاد هم سیستم را باید رست کنید).

سیستم ۵:۱ ساده

شاید به خاطر سپردن این سیستم ساده نباشد، اما تصویر چینش ساده یک سیستم ۵:۱ ساده را نشان میدهد.

یادتان باشد در سیستم های “فرد” (مثل ۱:، ۳:۱، ۵:۱، …) همانطور که در این سیستم ۵:۱ نشان داده شده انتهای طناب به بار متصل است.

سیستم ۵:۱ پیچیده

مانند همین سیستم، سیستمهای پیچیده معمولا حداقل یک قرقره دارند که در خلاف جهت حرکت بار حرکت میکند.

سیستم ۵:۱ از سیستم ۳:۱

اگر قبلا یک سیستم ۳:۱ درست کرده اید که قرقره تغییر جهت دارد میتوانید با اضافه کردن یک قرقره دیگر به بار (قرقره قرمز رنگ نشان داده شده در تصویر) یک سیستم ۵:۱ ساده درست کنید.

وقتی جایی لازم بود مقدار کمی مزیت مکانیکی بیشتری داشته باشید این کار زیرکانه و مفید خواهد بود(هرچند ممکن است برای حفظ جهت کشش باز هم به یک قرقره تغییر جهت دیگر احتیاج پیدا کنید).

اگر قرقره قرمز را تنها به بالای قرقره طلایی جابجا کنید (همانطور که در شکا نشان داده شده)  میتوانید یک ۹: مرکب درست کنید.

سیستم ۵:۱ پیچیده از سیستم ۳:۱

میتوانید سیستم ۳:۱ را با پیچیدگی ذاتی که دارد با اضافه کردن یک پروسیک و یک قرقره در نزدیکی کارگاه به یک سیستم ۵:۱ پیچیده تبدیل کنید.

سیستم ۵:۱ ساده با طناب کشی

منظور از واژه “طناب کشی” عبور دادن طناب از دیگر قسمتهاست. این مثال روش ساخت سیستم ۵:۱ با طناب کشی را نسان میدهد که در آن از دو قرقره دوتایی استفاده شده (که یکی از دارای یک حلقه اتصال است-زائده کوچک روی قرقره).

علیرغم پیچیدگی ظاهر، این سیستم یک سیستم مزیت مکان “ساده” است.

هر چند کمتر از این سیستم استفاده میشود، سیستمهای مزیت مکانیکی ۶:۱ میتواند به دو شکل ساده و مرکب ایجاد شود. سیتمهای ۶:۱ ساده زیاد کاربردی نیستند، چون ۵ قرقره برای آن لازم است. اما اگر قبلا با سیستمهای ۲: و ۳:۱ آشنا باشید ایجاد سیستمهای ۶:۱ مرکب آسان است.

سیستم ۶:۱ ساده

سیستم ۶:۱ تعداد زیادی قرقره دارد، اما این شکل زیر که ابزار آموزشی هست ارزشمند است.

یادتان باشد در سیستمهای “زوج” (مثل ۲:۱، ۴:۱، ۶:۱، …) همانطور که در این سیستم ۶:۱ هم نشان داده شده انتهای طناب به کارگاه متصل میشود.

سیستم ۶:۱ مرکب

همانطور که در تعریف گفتیم سیستمهای مرکب یک سیستم ساده دارند که به یک سیستم ساده دیگر متصل شده است. در این سیستم ۶:۱ هم یک سیستم ۲:۱ (طناب خاکستری) را به یک سیستم ۱:۳ (طناب نارنجی) متصل کرده ایم.

وقتی سیستمها مثل این روی هم سوار میشوند مزیت مکانیک را با ضرب کردن محاسبه میکنید. برای مثال یک سیستم ۲:۱ که با یک سیستم ۳:۱ ترکیب شده یک سیستم ۶:۱ است.

 

میتوانید با متصل کردن یک سیستم ۳:۱ (طناب نارنجی) به یک سیستم ۲:۱ هم یک سیستم ۶:۱ مرکب درست کنید.

همانند سیستم ۴:۱ و ۶:۱ سیستم ۹:۱ را هم میتوان بصورت ساده و یا مرکب درست کرد. سیستمهای ۹:۱ ساده کاملا غیرکاربردی هستند. نیازی به گفتن نیست. اگر قبلا با روش ایجاد سیستم ۳:۱ آشنا باشید درست کردن  سیستمهای ۹:۱ مرکب مثل آب خوردن است.

سیستم ۹:۱ ساده

سیستم نشان داده شده در اینجا فقط ارزش آموزشی دارد؛ در خانه امتحانش نکنید!

سیستم ۹:۱ مرکب

بر اساس تعریف سیستمهای مرکب یک سیستم ساده دارند که به سیستم ساده دیگری متصل شده است. در این مورد ما یک سیستم ۳:۱ را روی یک سیستم ۳:۱ سوار کرده ایم.

هر چند این سیستم یک سیستم مرکب است اما میتوانید ببیندی که برای ایجاد آن از یک طناب استفاده شده (ما رنگ طناب را از جایی که دو تا سیستم ۳:۱ به هم رسیده اند از زرد به نارنجی تغییر داده ایم).

توجه کنید که پروسیک کنترل حرکت روی طنابی است که از بار می آید نه روی کارگاه بالایی.

ایجاد یک سیستم ۹:۱ روی کارگاه های جدا از هم که اینجا هم نشان ده ایم نیاز به یک فضای نسبتاً بزرگتری برای ایجاد سیستم دارد، اما تجسم دو سیستم ۳:۱ خیلی آسانتر است و رست کردن سیستمها هم آسانتر است.

ایجاد سیستم ۹:۱ از یک سیستم ۵:۱

همانطور که در این شکل نشان داده ایم میتوانید با جابجا کردن چند سانتیمتری یکی قرقره یک ۵:۱ ساده را به سادگی به یک سیستم ۹:۱ مرکب تبدیل کنید (مثلا قرقره قرمز را از پائین  قرقره طلایی رنگ به بالای آن منتقل کنید).

 

---