درکه تهران، محبوبترین مسیر کوهنوردی پایتخت

تهیه کننده: رضا اسماعیلی

به جرات می توان گفت که دربند و درکه از قدیم میهمان بسیاری از مردم تهران بوده و هست، منجمله کوهنوردانی که قصد صعود به قله توچال را دارند، یکی از بهترین ودوست داشتنی ترین مسیرهای صعود می باشد.

تهران شهر خاطره هاست و هر کسی از گوشه گوشه این شهر بزرگ و پر از همهمه، خاطره ای دارد. برای بعضی تهران در خیابان ولیعصر و پارک های زیبایش خلاصه می شود و بعضی آن را با خیابانِ انقلاب پرهیاهو به یاد می آورند. برای دیگری تهران در خیابان لوکس جردن معنا پیدا می کند و برخی در فضای معنوی حرم شاه عبدالعظیم حسنی آرامش می گیرند. بعضی هم بی معطلی برای یک خوش گذرانی تمام عیار به سراغ دربند و رستوران های آن می روند. تهران اما بیشتر از این هاست و نام بردن از جاذبه های دیدنی و به یادماندنی آن زمان بسیاری می برد.

 امروز به سراغ یکی از نقاط خاطره انگیز پایتخت میرویم و سعی داریم زیبایی ها و حال و هوای آن را برای شما به تصویر بکشانیم. درکه تهران، محله ای ییلاقی و کوهستانی در شمال این شهر، مکان انتخابی ماست. درکه در نزد تهرانی ها به خاطر مسیر کوهنوردی اش بسیار معروف و محبوب شده است؛ هر چند شکم گردی و لذت بردن از آب و هوای درکه نیز خود دلیل خوبی برای رفتن به این نقطه از پایتخت است. ما را در گشت و گذار و صعودی خاطره انگیز به درکه و قله های کوه های اطراف تهران همراهی کنید.

چرا درکه تهران؟

•  درکه تهران یکی از مسیرهای محبوب کوه نوردی برای تمام افراد خانواده به حساب می آید.
• محیط ییلاقی درکه، رود خوش نوای آن، مسیر کوه نوردی که از میان بافت نسبتا قدیمی و روستایی این منطقه می گذرد، برای گذران یک روز به دور از هیاهو و آلودگی بسیار وسوسه کننده است.
• اگر اهل شکم گردی هستید، گزینه هایی عالی و خوشمزه در درکه در انتظار شماست.

آشنایی با درکه تهران | صعود خاطره انگیز به ارتفاعات شمال پایتخت

تهران شاید در نگاه اول شهری آلوده و پر از ساختمان های بلند و سیمانی به نظر برسد؛ اما در نقاط مختلف این شهر مکان های تفریحی وجود دارد که برای لحظاتی نشاط و طراوت را به زندگی باز می گردانند. یکی از این مکان های محبوب برای گردش، پیاده روی و کوه نوردی، درکه است. این تفرجگاه قدیمی در غربی ترین کوهپایه شمال تهران واقع شده است و یکی از ییلاقات قدیمی و زیبای شمیرانات محسوب می شود. این مکان دیدنی به خاطر طبیعت زیبا، آب و هوای دلپذیر، کوچه باغ های باصفا، آلوهای ترش و شیرین، آب انار و رستوران های سنتی خود مشهور شده است.

اهالی این منطقه خوش آب و هوا و فرح بخش خانه های خود را به صورت خطی، در مسیری شمالی-جنوبی و در امتداد رودخانه درکه ساخته اند. در ادامه محله درکه، دره اوین قرار دارد؛ جایی که فضایی پلکانی و استخری طبیعی در کناره رود درکه ایجاد شده است. در گذر زمان رستوران ها و قهوه خانه هایی سنتی و مدرن در مسیر رود ساخته شدند که امروزه بین گردشگران و اهالی به نام هفت حوض معروف است.

گفته می شود نام درکه از درگِ که نوعی کفش برای راهپیمایی روی برف است برداشته شده؛ البته برخی نیز معتقدند که نام درکه به دلیل وجود دره ای که در بالای این منطقه وجود دارد به آن داده شده است.

درکه تفریحات و دیدنی های جذابی را در خود جای داده و به یکی از تفرجگاه های محبوب تهرانی ها تبدیل شده است. در این قسمت با این تفریحات بیشتر آشنا می شویم.

۱- امامزاده سید محمد والی 

امامزاده سید محمد والی از نواده های امام سجاد (ع) است که در دوران ولی عهدی امام رضا (ع) و حکومت مامون (خلیفه عباسی) به ایران می آید؛ اما در شهر ری خبر شهادت امام را می شنود. دوستان و یاران سید محمد والی او را به محل فعلی درکه می بردند. از آنجایی که زمین های این محل در آن زمان، بایر بوده سید محمد والی آنها را آباد کرده و مالک‌‌شان می شود. در روایت های مختلف گفته شده که سید محمد والی نخستین فردی است که در درکه ساکن شده و بعد از فوت ایشان، مقبره ای برای او درست می کنند که امروزه محل زیارت اهالی محل و کوه‌نوردان است.

بنای فعلی بقعه امامزاده خیلی قدیمی نیست و بیش از ۷۰ مترمربع مساحت دارد. قسمت هایی از حرم قدیمی نیز در ساختمان آن دیده می شود. برای ورود به داخل حرم باید از سمت شمال آن وارد شوید و به محض ورود، ایوان خوش منظره ای در جلوی شما قرار می گیرد. سنگ قبرها، تنورهای قدیمی و هاون های سنگی تراش خورده که در حین خاک برداری از امامزاده کشف شده است، نشان از قدمت این مکان مذهبی دارد.

بسیاری از پایتخت نشین ها برای یک بار هم که شده، به قصد گذر از کوچه پس کوچه های این منطقه و لذت بردن از آب و هوای خوش و تمیز آن دل به جاده زده و اوقاتی را به دور از دغدغه های روزمره در این ییلاق کوهستانی زیبا گذرانده اند. نوای آب و همهمه حضور مردم در کنار رستوران ها و قهوه خانه هایی که در جای جای راه دیده می شوند، همراه با زندگی روستایی مردم در نزدیکی پایتخت، باعث شده درکه برای خیلی ها مکانی خاطره انگیز باشد. جایی که هنوز کوچه باغ های قدیمی با خانه هایی با سقف شیروانی و دیوارهای کاهگلی در آن دیده می شود، محله ای که هنوز بسیاری برای بردن وسایل از الاغ و قاطر استفاده می کنند، صنایع دستی رنگارنگ جاهای مختلف که بین خریداران و فروشنده ها دست به دست می شوند و در نهایت مردمی که با لبخندی نشاط آور از مسافران و گردشگران پذیرایی می کنند.

۳- شکم گردی در درکه

یکی از اصلی ترین جذابیت ها و تفریحات در درکه تهران، شکم گردی در آن است که بسیاری را راهی این ییلاق تماشایی می کند. لذت خوردن خوراکی های خوشمزه ای که به صورت تازه آماده می شوند یا ساعتی شب نشینی با دوستان و خانواده در یکی از رستوران ها و سفره خانه های این محله خوش آب و هوا، چیزی نیست که بتوان به سادگی از آن گذشت. حوالی ظهر به بعد نیز در مسیرهای کوه نوردی بوی کباب در منطقه پخش می شود که غلبه بر نفس و نخریدن غذا از سفره خانه ها و رستوران های درکه را به سخت ترین کار ممکن تبدیل می کند.

رستوران: در درکه می توانید آدرس بعضی از رستوران های معروف و خوش نام تهران را پیدا کنید و از خوردن غذایی خوشمزه در فضای ییلاقی این روستا لذت ببرید. منوهای متنوع و جذاب این رستوران ها می تواند بسیاری از سلیقه ها در انتخاب غذا را راضی به خانه برگرداند.

سفره خانه و قهوه خانه: در کنار رستوران های گوناگون، سفره خانه ها و قهوه خانه هایی مدرن و سنتی نیز در درکه وجود دارد که می تواند ساعتی خوش و خاطره انگیز برای شما رقم بزند.

کافه ها: کافه های درکه با منوهایی برای صبحانه، نهار، عصرانه و شام آماده پذیرایی از کوه نوردان و گردشگران است؛ هرچند تنوع این منوها به اندازه آن هایی که در شهر تهران می بینید، نیست.

غذاهای خیابانی: گاهی خوردن غذاهای خیابانی لذتی چند برابر دارد و به تمام رستوران و کافه گردی ها می چربد. اگر طرفدار این نوع از شکم گردی هستنید، دکه ها و گاری های کبابی و جگرکی، بلال و ساندویچ هایی کوچک و حاضری در مسیر درکه می توانند شما را مهمان یک لقمه آماده و خوشمزه کنند. البته در هنگام خرید از این محل ها از سلامت غذا و کیفیت آن مطمئن شوید.

میوه و سبزی محلی: بسته به اینکه در چه زمانی از سال به درکه سفر می کنید، می توانید از میوه های محلی که اهالی این روستا می فروشند نیز خرید کنید و لذت ببرید. تابستان ها وقت خرید گیلاس های محلی است و پاییز، شاتوت و ازگیل هایی که از باغ های روستا برداشت شده به فروش می رسد. همچنین اگر به سبزی محلی علاقه داشتید می توانید با خرید ریواس، کنگر و نوعی سبزی کوهی، دست پر به خانه بازگردید. 

تنقلات و خوشمزه: آلوهای ترش و شیرین جنگلی، آب انارهایی ترش و ملس، لواشک هایی در طعم های مختلف، گردو، آبمیوه های طبیعی و دیگر خوشمزه ها، تنقلاتی است که در راه درکه می توانید از مغازه های محلی خرید کرده و نوش جان کنید. 

۴- پیاده روی، پیک نیک و عکاسی

اگر توانایی و زمان کوه پیمایی را ندارید؛ اما دلتان می خواهد که حتما گشت و گذاری در درکه داشته باشید، می توانید با برداشتن میان وعده ای مقوی، راه جاده درکه را در پیش بگیرید و در کوچه باغ های آن قدم زده و راه پیمایی سبکی داشته باشید. حتی می تواند اندکی راه را ادامه داده و خود را به قسمت های بالایی جاده برسانید تا از محیط طبیعی و بکر رودخانه و درختان اطراف آن نیز لذت ببرید.

اگر دوست داشته باشید تا اندکی بیشتر از صفای رودخانه و حال و هوای آن لذت ببرید می توانید مختصر خوراکی با خود همراه کرده و کنار رودخانه درکه سفره ای پهن کرده و خود را غرق در صدای آب و تماشای مناظر کنید.

در این راه افراد خوش ذوق و هنرمندی را هم می بینید که با دوربین خود به شکار لحظه های زیبای طبیعت درکه آمده اند و سعی می کنند یادگاری کوچک از گردش خود در این ییلاق زیبای تهران به همراه داشته باشند.

مسیر کوه نوردی درکه

درکه یکی از دیدنی ترین مسیرهای کوه نوردی پایتخت را در خود جای داده است. مسیر اصلی کوه پیمایی این نقطه از تهران، راه درکه به سمت پلنگ چال یا ایستگاه شماره پنج توچال است و بسیاری در روزهای تعطیل خود از این راه برای کوهنوردی استفاده می کنند. این مسیر شش کیلومتری از داخل دره زیبای درکه و پلنگ چال و از کنار رودخانه درکه عبور می کند. البته برای کوه پیمایی در فصل زمستان بهتر است مسیر را تنها تا منطقه ای به نام اَذغالچال ادامه دهید چرا که در ادامه راه ممکن است خطراتی مانند ریزش بهمن در کمین شما باشد.

البته مسیری نیز در امتداد شرقی مجتمع پلنگ چال وجود دارد که این مجموعه را به ایستگاه ۵ تله کابین توچال متصل می کند. این مسیر نیز در فصول سرد سال بسیار خطرناک است و می تواند با خطر بهمن همراه باشد. مسیر کوه پیمایی درکه البته نسبت به دیگر مسیرهای کوه نوردی شمال تهران راحت تر طی می شود. مسیر فراز و نشیب زیادی دارد و در جاهایی نیز برای امنیت بیشتر با نرده، حفاظ بندی شده است؛ اما در کل، افراد در تمام سنین می توانند از آن استفاده کنند.

برای رفتن به درکه بهتر است صبح زود حرکت کنید تا هم به شلوغی مسیر برخورد نکنید، هم زمان کافی برای رفت و برگشت و لذت بردن از مناظر طبیعی اطراف داشته باشید. در مسیر کوه پیمایی در همه جا صدای گوش نواز رودخانه درکه نیز به گوش می خورد که در فاصله کمی از مسیر قرار گرفته و همراه کوه نوردان است. ارتفاع بلند کوه های اطراف باعث شده در بیشتر طول روز، اطراف رودخانه در سایه قرار بگیرد که این کار را برای صعود در تابستان راحت تر می کند.

وسایل مورد نیاز برای کوه پیمایی در درکه

کوله، فلاسک آب گرم، آب آشامیدنی، تنقلات سبک مانند انواع شکلات، خشک بار، آجیل، صبحانه سبک، کفش کوه نوردی، کیت کمک های اولیه، لباس مناسب فصل، عصا، کلاه.

صعود را زمان بندی کنید

دقت داشته باشید زمان های گفته شده در این مطلب بر اساس تجربه افرادی است که چندین بار این مسیر را طی کرده اند و به طبع برای کسانی که به صورت تفریحی راهی کوهنوردی در درکه می شوند زمان ها متفاوت است. پس سعی کنید زمان طیِ راه را با افرادی که همراه آن ها صعود می کنید بسنجید و همیشه ضعیف ترین فرد گروه را ملاک زمان بندی خود قرار دهید تا با مشکل مواجه نشوید. به صورت کلی و به طور متوسط، مسیر کوه نوردی درکه تا پناهگاه پلنگ چال بین دو تا سه ساعت (مسیر رفت) طول می کشد.

توصیه های مسیر کوهنوردی

لطفا در طی مسیر، به ویژه در ماه های سرد سال از شکستن شاخه ها و روشن کردن آتش خودداری کنید. جنگل و درختان سرمایه همه دوران هستند، مراقب شان باشیم.

هرگز بدون همراهی گروهی کاربلد و آشنا به منطقه از مسیر اصلی خارج نشوید و خود را به دردسر نیندازد.

نیرو و زمان خود را در هنگام طی مسیر تقسیم کنید و راه بازگشت را هم در نظر داشته باشید.

در هنگام عبور از مسیرهای سنگی، پرشیب و کنار پرتگاه احتیاط کنید و به آهستگی و با دقت قدم بردارید.

سعی کنید حتما خوراکی مختصر (مانند انواع آجیل، خرما یا شکلات) همراه داشته باشید تا اگر در راه با مشکل افت فشار مواجه شدید بتوانید از آن کمک بگیرید.

در زمان های سرد سال حتما و حتما با گروهی متخصص و حرفه ای و با تجهیزات و لباس های کامل راهی کوه نوردی شوید. از قدم گذاشتن در مسیرهای صعب العبور و ناشناس جدا خودداری کنید زیرا کمک رسانی به افراد آسیب دیده در این موقع از سال با توجه به بارش باران و برف فراوان بسیار کار سختی است.

شروع مسیر کوه پیمایی | میدان درکه 

برای شروع مسیر کوه نوردی درکه تا پلنگ چال باید ابتدا خود را به میدان درکه در ۱۷۰۰ متری از سطح دریا برسانید. قبل از میدان درکه در کنار خانه معلم، مسیری برای کوه پیمایی درست شده و از این جا تا پای کوه، راه آسفالت است. البته در بالای میدان نیز راهی دیگر برای رسیدن به پای کوه وجود دارد که از میان محله درکه عبور می کند.

اگر دوست داشته باشید تا مسیر رسیدن به کوه، رودخانه هم در طول مسیر همراه شما باشد، باید راه آب را به سمت خلاف آن دنبال کنید، در غیر این صورت مسیر جایگزین بالای رودخانه، از کنار مسجد و داخل منطقه پیش روی شماست. بعد از گذر از هر دوی این مسیرها به یک راه واحد می رسید که جاده اصلی کوه پیمایی از آنجا شروع می شود.

اگر راه گذر از محله را انتخاب کنید، کافه ها، رستوران ها و مغازه های مختلف در مسیر شما قرار می گیرند. می توانید یک وعده غذایی را در یکی از اینها میل یا برای توشه راه خود خرید کنید. البته توجه داشته باشید حجم غذایی که می خورید، زیاد نباشد تا در ادامه‌ مسیر دچار مشکل نشوید. همچنین سعی کنید تا از غذاهای چرب و کم کالری دوری کنید و منویی از غذاهای مقوی، پر کالری و پر کربوهیدرات را انتخاب نمایید تا در ادامه راه به شما کمک کند.

همچنین می توانید نانی تازه از نانوایی های محلی درکه بخرید و خود را مهمان صبحانه ای خوشمزه در ارتفاعات تهران کنید.

جنگل کارا | شکوه تماشایی پاییز 

در نیمه راه مسیر کوهنوردی درکه به پلنگ چال می توانید راه خود را به سمت جنگل کارا (در ضلع غربی ارتفاعات مشرف به رودخانه) تغییر دهید و از زیبایی های طبیعی این جنگل استفاده کنید. این جنگل حدود نیم ساعت با مسیر اصلی کوهنوردی فاصله دارد. جنگل کارا به ویژه در فصل پاییز بسیار تماشایی و دیدنی است و هر ساله در این فصل برگ های درختان ازگیل وحشی آن، فرشی زیبا از رنگ های زرد و نارنجی و قهوه ای را در دامان طبیعت پهن می شود. البته بهار و تابستان این جنگل نیز بسیار دیدنی است و علاقه‌مندان طبیعت در این فصول در اینجا چادر می زنند و از زیبایی های آن استفاده می کنند. خوب است بدانید کوه پیمایی زمستانی در این مسیر نیز خطر خاصی ندارد.

جنگل کارا و مسیر دسترسی به آن

برای رسیدن به جنگل کارا باید از میدان درکه در حدود ۴۰ دقیقه مسیر درکه تا پلنگ چال را در امتداد رودخانه به سمت بالا بروید. کلبه ای دو طبقه در ابتدای راه جنگل کارا می بینید که به همین نام معروف شده است. به این کلبه که رسیدید راه خود را به سمت چپ تغییر دهید. جاده باریکی با شیب تند در کنار کلبه وجود دارد. این جاده را به مدت ۴۰ دقیقه ادامه دهید تا به گردنه‌ای سنگی برسید و از آنجا زمانی که به سمت چپ خود نگاه می کنید دره ای پردرخت را می بینید. راه را در سرازیری ادامه دهید تا به جنگل کارا برسید.

آبشار کارا و مسیر دسترسی آن

یکی از دیدنی ترین نقطه های مسیر جنگل کارا و درکه تهران، آبشار کاراست. برای رسیدن به آبشار کارا، از میدان درکه به سمت جاده ای که به کوه می رسد حرکت کنید. از کوچه های شهید موسوی مطلق، کوچه شهید میر اسماعیلی، کوچه خرداد عبور کنید. از محله پل بالا و جاذبه های سنگ مثقال، آسیاب جعفر آقا، پاکوپا،‌ سه چنار که گذر کردید به هفت حوض می رسید. بعد از هفت حوض، کمی مسیر را ادامه دهید تا به آبشار کارا برسید. فاصله این مسیر از میدان تا آبشار به طور متوسط نیم تا یک ساعت تخمین زده شده است.

قله کلاغ چین |‌ ادامه مسیر جنگل کارا

اگر مسیر جنگل کارا را دوست داشتید و خواستید ماجراجویی بیشتری در مسیر را تجربه کنید، قله چین کلاغ پیش روی شما قرار دارد. برای رسیدن به این محل باید راه جوبی را که در جنگل جریان دارد، به سمت بالا در پیش بگیرید تا به دربند قله چین کلاغ و دوشاخ برسید. راه رسیدن به قله ها پاکوب و کم تردد است به همین دلیل بدون راهنما و آمادگی کافی نمی توان به مناطق بالادست آن صعود کرد. همچنین در فصل های پاییز و زمستان قله خیلی سرد است و برای کوه نوردی باید با بدنی آماده، لباسی گرم و کفشی مناسب داشته باشید و به صورت گروهی صعود کنید.

*نکته

تمام شاخه های کوه نوردی غرب دره درکه، از خط الراس قله پلنگ‌چال، سیاه‌سنگ، دوشاخ و چین کلاغ، شیب های تندِ بهمنی و سنگی دارند و عبور از آنها برای رسیدن به انتهای دره بسیار خطرناک است. به هیچ وجه از این مسیر استفاده نکنید و راه خود را تنها در یال (۱) اصلی که باقی کوهنوردان از آن استفاده می کنند، ادامه دهید.

پاورقی

۱- به محل برخورد دو دامنه شیب دار در کوه در بالاترین نقطه یال می گویند.

نیمه مسیر | ایستگاه اطلاع رسانی فدراسیون های ورزشی

نیمه راه مسیر کوه نوردی، ایستگاه اطلاع رسانی فدراسیون های ورزشی قرار دارد که می توانید اطلاعات مورد نظر خود را از این ایستگاه دریافت کنید. در نزدیکی این ایستگاه، عکاسی وجود دارد که با هزینه ای اندک، عکس هایی سریع و فوری می اندازد و یادگاری کوچک به شما در راه بازگشت به خانه می دهد.

در ادامه مسیر هر چه که می گذرد از خانه ها و دیگر دست ساخته های انسان دورتر و با طبیعت بیشتر همراه خواهید شد. همراه با دیگر کوه نوردان راه را به سوی اردوگاه پلنگ چال ادامه دهید. می توانید در همین میان اگر وسایل صبحانه و میان وعده به همراه دارید، آن را میل کنید تا برای ادامه راه و زمان بازگشت نیرو داشته باشید.

انتهای مسیر | اردوگاه پلنگ چال

پس از طی مسافتی و گذشتن از چهل چشمه، اندک اندک پناهگاه پلنگ چال در میان بلندی های کوهستان البرز جنوبی دیده می شود. پناهگاهی در ارتفاع ۲۲۵۰ متری از سطح دریا با خوابگاهی با ظرفیت ۷۰ نفر که در زمان های مختلف سال میزبان کوه نوردان است به ویژه آنها که قصد صعود به ارتفاعات بالاتر را دارند. در مورد دلیل نام گذاری این منطقه به پلنگ چال نیز جالب است بدانید، این مکان که اکنون پناهگاه در آن قرار دارد و به شکل چاله است در گذشته هایی نه چندان دور محل زندگی پلنگ بوده است.

زِ بَر کوه باشد کنام پلنگ    یکایک همه تیز دندان و چنگ

چون آن نجایگه شد کمین دَدان   پلنگ چال گویند اکنون مهان

اردوگاه پلنگ چال، پناهگاهی دو طبقه است که طبقه اول آن به یک بوفه و سالن غذاخوری اختصاص یافته است. یکی از این سالن های غذاخوری برای افرادی است که با خود غذا به همراه آورده اند و دیگری برای افرادی است که می خواهند از بوفه خرید کنند. طبقه دوم نیز شامل خوابگاه می شود و در ضلع غربی اردوگاه نیز، اتاقی برای امداد و نجات اختصاص داده شده است که خوشبختانه در اکثر مواقع مراجعه کننده ندارد.

قله توچال |‌ ادامه مسیر برای آنهایی که ماجراجویی دوست دارند

اگر دوست دارید مسیر کوه نوردی درکه را باز هم ادامه دهید می توانید راه قله توچال معروف ترین قله کوهستانی تهران را در پیش بگیرید. از پناهگاه پلنگ چال مسیری در جهت شمال غربی وجود دارد که با سه چهار ساعت پیاده روی (به طور متوسط) می توانید به این قله برسید. البته از پناهگاه پلنگ چال مسیرهایی نیز برای امامزاده داوود، قله شاه نشین (در روستای شهرستانک) و ایستگاه پنجم تله کابین توچال وجود دارد.

چنانچه بخواهید مسیری متفاوت برای بازگشت به تهران را طی کنید می تواند از ایستگاه تله کابین توچال، سوار تله کابین شده یا با استفاده از مسیر کوه نوردی آن به خانه بازگردید.

جاذبه های مختلف مسیر کوهستانی درکه

به غیر از جنگل کارا و قله کلاغ چین در مسیر کوه نوردی درکه جاذبه های طبیعی دیگری نیز  پیش روی شما قرار می گیرد. آبشار دره دیوانه، غار دو سنگ، آبشار کارا، استخری به نام هفت حوض که در فصل های گرم سال برخی در آن ها شنا می کنند، بند عبدالله، جوزک، اسپیو (آب سپید) از جمله این دیدنی ها هستند. از دیگر جاذبه های تماشایی راه، چشمه کفوست؛ آبی که از این چشمه بیرون می آید تا یک کیلومتر کف می کند و به همین خاطر به این اسم خوانده می شود.

امکانات رفاهی درکه

رستوران ها، کافه ها و قهوه خانه ها، سرویس بهداشتی، مرکز اطلاع رسانی فدراسیون کوهنوردی، مسجد جامع درکه، بانک، بازار میوه و تره بار و خانه معلم از جمله امکاناتی است که می توان در مسیر کوه پیمایی و محله درکه به آن اشاره کرد.

بهترین فصل سفر

همان طور که پیشتر نیز ذکر کردیم، درکه یکی از ییلاقات شمال تهران بوده و به همین دلیل بهار و تابستان هایی خوش آب و هوا دارد و از قدیم مردم، شاهزادگان، درباریان و شاهان قجری برای فرار از گرمای هوا به این منطقه می آمدند.

بهار: بهار در درکه به غیر از ماه ابتدایی سال که هنوز اثری از سرمای زمستان را در خود دارد، بسیار مطبوع و خوش نقش و نگار است، مخصوصا اگر قصد سفر به جنگل کارا را نیز داشته باشید.

تابستان: تابستان های درکه بسیار محبوب است و گردشگران و مسافران بسیاری این موقع از سال را برای گردش در این منطقه انتخاب می کنند.

پاییز: پاییز درکه به خصوص در ماه آخر سال سرد بوده و ممکن است به دلیل بارش برف و باران مسیر لغزنده باشد؛ اما جنگل کارا در این موقع از سال بسیار تماشایی و رنگارنگ است و جلوه های زیبایی دارد.

زمستان: اگر در این فصل می خواهید مسیر کوهنوردی درکه را در پیش بگیرید، حتما و حتما با تجهیزات مناسب، آمادگی کامل و گروهی سفر کنید.

آدرس: تهران، بزرگراه شهید چمران، خیابان یمن، خیابان رشید الدین فضل الله، خیابان داوودیان، درکه

برای رسیدن به درکه دو راه در پیش دارید. هم می توانید با ماشین شخصی خود به این منطقه بروید و هم می توانید از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.

وسایل نقلیه عمومی

نزدیکترین ایستگاه مترو به درکه، ایستگاه میدان تجریش در انتهای خط یک (خط قرمز تجریش-کهریزک) است. پس از پیاده شدن از این ایستگاه، با تاکسی، اتوبوس یا مینی بوس می توانید خود را به درکه برسانید.

همچنین می توانید از خط ۴ اتوبوس های تندروی بی آر تی (ترمینال جنوب-پایانه پارک وی) یا خط ۱ اتوبوس های تندرو (راه آهن- تجریش) استفاده کنید. در ایستگاه پارک وی پیاده شده و به سمت نمایشگاه بین المللی حرکت کنید. در کنار پمپ بنزین ولنجک (کنار نمایشگاه بین المللی) تاکسی هایی برای رسیدن به درکه هست که می توانید از آن ها استفاده کنید.

با خودروی شخصی

با خوردوی شخصی نیز سه راه برای رفتن به درکه در پیش دارید؛ در راه اول می توانید با استفاده از خیابان ولیعصر یا خیابان شریعتی خود را به میدان تجریش برسانید و از آنجا راه خیابان درکه را در پبش بگیرید. البته این مسیر در اکثر اوقات پرترافیک است و چندان پیشنهاد نمی شود.

راه دوم از طریق اتوبان چمران است. مسیر این اتوبان را به سمت شمال تهران طی کنید، در انتهای اتوبان در پارک وی دور زده و در مسیر برگشت، رو به جنوب تهران از طریق مسیر کناری پمپ بنزین ولنجک راهی ولنجک شوید. پس از رسیدن به میدان دانشجو، مسیر خیابان درکه را در پیش بگیرید تا به درکه برسید.

مسیر دیگر نیز از طریق بزرگراه یادگار امام است، در انتهای این بزرگراه وارد خیابان اوین شوید و از آنجا خود را به درکه برسانید.

*نکته

نکته مهمی که برای بردن ماشین شخصی باید در نظر داشته باشید این است که جای پارک در این منطقه بسیار سخت گیر می آید، بنابراین یا ساعات اولیه به سوی درکه حرکت کنید یا از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.

محدوده جغرافیایی

درکه تهران از شمال به ارتفاعات کوهستانی البرز جنوبی (رشته کوه توچال)، از شرق به خیابان درکه (اراضی دانشگاه شهید بهشتی و اوین)، از غرب به کوه توچال (سعادت آباد) و از جنوب به اوین محدود است. این منطقه در تقسیمات شهری تهران جزو مناطق یک شهرداری تهران به حساب می آید. میزان بارش سالانه در محدوده کوهستانی درکه-اوین نیز ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی متر اندازه گیری شده و میزان متوسط دمای سالیانه آن ۱۶.۷ سانتی گراد است.

تاریخچه درکه

ییلاق درکه، قدمتی ۸۰۰ ساله دارد و گفته می شود سنگ بنای آن برای اولین بار در قرن پنجم هجری گذاشته شده است. سادات ساکن این منطقه از نوادگان سید محمد والی، امامزاده درکه هستند و روستای درکه در اطراف بقعه این امامزاده شکل گرفته و رشد پیدا کرده است.

بیشتر ساکنان اولیه درکه باغدار و کشاورز بودند و پس از اقامت امامزاده سید محمد والی به این ده آمدند. اندک اندک بر تعداد این افراد اضافه شد و محله کنونی درکه شکل گرفت. از بناهایی که از آن دوران باقی مانده است می توان به چند آب انبار و یک حمام اشاره کرد. این منطقه به دلیل وجود درختان و باغ های زیاد و رودخانه ی درکه، اندک اندک مورد توجه مردمان دیگر هم قرار گرفت و افراد زیادی به این دلیل به این مکان مهاجرت کردند. گفته می شود در قدیم چوب درختان باغ ها و جنگل اطراف درکه، بخش بزرگی از هیزم تهران را تامین می کرده است.

از درکه و مردم آن بیشتر بدانیم

هسته اصلی محله درکه دور امامزاده سید محمد والی شکل گرفته است و چشمه جوشان کنار آن، حسینیه و سه مسجد جامع، امامزاده و علی ابن ابیطالب حال و هوایی مذهبی به این محله می بخشد. درخت چنار تنومندی نیز در مقابل حسینیه وجود دارد که قدمت درکه را نشان می دهد. گفته می شود قدمت مسجد جامع و حسینیه نیز به بیش از ۵۰۰ سال قبل باز می گردد. محله درکه سه محله ایستگاه دارد که شامل میدان درکه (محله پایین)، محله بالا (امامزاده) و پل بالا (کنار رودخانه) می شود. این منطقه تهران، از قدیم برای حسینیه و تکیه هایی که در آن مراسم عزاداری امام حسین برگزار می شده، مشهور بود. به همین دلیل یکی از اصلی ترین فعالیت هایی که در درکه رواج دارد، مداحی اهل بیت است. از آنجایی که اکثر مردم این محل از نسل سادات هستند، آیین های مذهبی در آن با شور و حال و هوای خاصی برگزار می شود و حتی از این منطقه به نام دهکده‌ سادات نیز نام می برند.

از رسم هایی که در ماه محرم بین اهالی رواج دارد و محترم شمرده می شود این است که صبح عاشورا همه اهالی در حسینیه جمع می شوند و نماز صبح را در آنجا می خوانند. اهالی در هنگام ظهر به سمت محله ایستگاه می روند و نماز ظهر عاشورا را در محله ایستگاه یا میدان ایستگاه می خوانند. در قدیم میدان درکه، گورستان اهالی این منطقه بوده و مردم این کار را نوعی احترام به مردگان به حساب می آوردند.

البته باید ذکر شود مسجد و حسینیه تا به امروز چندین بار تخریب شده و متاسفانه اثری از بناهای قدیمی در آن نیست. این مسجد و حسینیه در قدیم محل رفت و آمد افرادی چون امام خمینی و علامه طباطبایی نیز بوده است. خانه ای با ۲ طبقه و سقفی شیروانی نیز کمی پایین تر از مسجد و حسینیه قرار دارد که قدمت آن بیش از این دو بنای مذهبی است.

کشف سنگ های قبور، تنورهای قدیمی، هاون های سنگی تراش خورده هنگام خاکبرداری و احداث بنای امامزاده، همچنین جاری بودن چشمه آب در شمال بقعه متبرکه نشان از سکونت اولیه اهالی درکه در اطراف همین امامزاده دارد. علاوه بر بقعه و زیارتگاه سیدمحمد والی، سه باب مسجد به نام های «جامع»، امامزاده و علی بن ابیطالب، یک باب حسینیه بزرگ، پنج مکان مورد احترام ساکنان درکه به شمار می آیند.

درکه، محله ای که برای باغ هایش شهرت دارد

درکه در قدیم به محله باغ ها نیز شهرت داشته است. زمانی که از میدان درکه به سمت کوه حرکت می کنید، کوچه باغ های پیچ درپیچی را می بینید که امروزه برخی از آنها به رستوران و قهوه خانه تبدیل شده اند؛ هر چند به دلیل ساخت و سازها، اغلب باغ های درکه از بین رفته اند. از باغ های معروف این محله می توان به باغ حاج سیدابوطالب، باغ آقا پیشنماز مسجد، باغ عمو حبیب، باغ حاج سید محمود، باغ حاج حسین آقای دعانویس، باغ شازده، باغ داودیان، باغ دهقانی، باغ عبدالوهاب و باغ عبدالمناف اشاره کرد.

رستوران‌ها به جای آسیاب‌ها سر بر آوردند

از جمله ویژگی های مهم و خوب درکه، آب آشامیدنی گوارای آن است. آقای مجید شفیع زاده یکی از اهالی قدیمی درکه تعریف می کند که از قدیم، آب این محل از رودخانه درکه-اوین تامین می شد و این آب بین روستاهای شمیرانات معروف بود. این موضوع باعث شده بود که سبک زندگی مردم روستا نیز تغییر کند و زمین های گندم کاری شده فراوانی در اطراف محله به وجود بیایند. در کنار آن ۹ آسیاب آبی نیز در محله ساخته شده بود که کار آرد کردن گندم را انجام می داد. البته امروزه تمام آن آسیاب ها از بین رفته اند و حتی برخی از آن ها به رستوران تبدیل شده اند. درکه البته برای معادن فراوان سنگ خود مانند سنگ سفید، سنگ سبز و … مشهور بود و کار در معدن سنگ یکی از شغل های اصلی اهالی به حساب می آمد.

در کنار این، آسیاب داری، گوسفند داری، سنگ چینی سنتی، مرغداری، باغداری، فروختن برف کوه به تهرانی ها، فروش گندم با الاغ از جاده شهرستانک به شمالی ها از دیگر شغل های اهالی درکه تا سه دهه پیش بوده است.

میدان درکه که امروزه میعادگاه کوهنوردان و کوهپیمایان است نیز تا ۵۰ سال پیش وجود نداشت. آن زمان، این میدان زمینی خاکی بود و در جنوب آن جاده ای مالرو قرار داشت که حلقه ی اتصال بین روستای اوین و درکه بود و بعد از انقلاب به همت یکی از اهالی خَیِر به نام آقای سید محسنی میدان درکه شکل گرفت.

توصیه: 

درکه تهران در روزهای تعطیل و آخر هفته ها بسیار شلوغ می شود، بنابراین اگر دوست دارید که از آرامش این محل استفاده کنید در دیگر روزها به این محله سفر کنید.

محل پارک ماشین در درکه بسیار سخت گیر می آید، بنابراین یا صبح زود حرکت کنید یا از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.

تنها از مسیرهای مشخص شده کوهنوردی کنید و هرگز بدون حضور گروهی باتجربه و آشنا به محل از مسیرهای فرعی صعود نکنید.

تا جای امکان، به طبیعت و جاذبه های طبیعی مسیر آسیب نرسانید و سعی کنید از تخریب بیشتر این منطقه جلوگیری نمایید.

حتما در رستوران ها و مراکز عرضه ی غذای مطمئن و بهداشتی، غذا میل کنید و برای یک لحظه تفریح سلامت خود را به خطر نیاندازید.

دغدغه 

از جمله موضوع هایی که این روزها درکه تهران با آن دست و پنجه نرم می کند، سر برآوردن خانه هایی سیمانی و برج ها و رستوران ها به جای خانه‌ باغ هاست. این موضوع باعث شده تا سبک زندگی مردم تغییر پیدا کند و دست فروشی و مشاغل کاذب و فرعی جای کسب و کارهای اصیل و قدیمی را بگیرد.

از دیگر نکته های مورد توجه در درکه، نبود پارکینگ در اطراف این تفرجگاه است که بسیاری را برای سفر به این محله دچار مشکل کرده و باعث آزار و اذیت ساکنان درکه شده است. از طرفی دیگر، ورود فاضلاب ها و زباله هایی که گردشگران در آب رودخانه ی درکه رها می کنند، به معضلی دیگر برای طبیعت این منطقه تبدیل شده است.