درجه سختی تعریفی است که ورزشکاران صعودهای ورزشی به مسیرهای صعود رشته‌های کوهنوردی، سنگ‌نوردی و یخ‌نوردی اطلاق می‌کنند که به طور اجمالی نمایانگر میزان دشواری مسیر و زمان مورد نیاز برای عبور از آن مسیر بخصوص است. هر کدام از شاخه‌های صعودهای ورزشی سیستم درجه‌بندی بخصوص خود را دارند که در آن رشته خاص قابل ارائه است. در این میان برخی کشورها سیستم‌های درجه‌بندی بخصوص خود را تعریف و معرفی کرده‌اند که اغلب آن‌ها در همان کشور کاربرد دارد. سیستم درجه‌بندی یوسیمیتی پر کاربردترین سیستم درجه‌بندی در سرتاسر دنیاست که در ایران نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیستم درجه‌بندی یوسیمیتی

سیستم درجه‌بندی یوسیمیتی یک سیستم مورد استفاده در اغلب کشورهای جهان به منظور تعیین درجه سختی مسیرهای صعود سنگ‌نوردی می‌باشد. این سیستم از ۳ بخش اصلی تشکیل شده:درجه (به انگلیسی: YDS grade) ، کلاس (به انگلیسی: YDS class) و سطح امنیت (به انگلیسی: YDS protection rating).

درجه

درجه I: یک یا ۲ ساعت صعود

درجه II: صعود کمتر از یک روز

درجه III: صعود نصف روز

درجه IV: صعود یک روزه

درجه V:دو روزه

درجه VI: چند روزه

درجه VII: بیش از یک هفته

درجه برای کوهنوردی و صعود دیواره‌های بلند و برای سنگنوردی اسپورت مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

کلاس

کلاس مختلف کلی برای این سیستم درجه‌بندی ارائه شده که توسط باشگاه سیرا (به انگلیسی: Sierra Club) در خلال صعودهای ورزشیشان در دهه ۱۹۳۰ در ارتفاعات سیرا نوادا تعریف شده‌اند.

کلاس ۱: پیاده‌روی بی‌خطر روی سطح مسطح

کلاس ۲: پیاده‌روی روی شیب ملایم و احتمال استفاده بعید از دست‌ها

کلاس ۳: کوهپیمایی با احتمال استفاده از دست‌ها و احتمال استفاده کم از طناب

کلاس ۴: کوهنوردی از مسیر با شیب زیاد و احتمال استفاده از طناب و احتمال خطر زیاد

کلاس ۵: سنگ‌نوردی کامل با اسفاده از طناب و سایر امکانات حمایتی. نیازمند حمایت کامل به منظور جلوگیری از سقوط مرگبار سنگ‌نورد.

در کلاس ۵ به مرور اعدادی اعشاری از ۸ تا ۱۵ به آن اضافه شده که این اعداد با پیشرفت سنگ‌نوردان و صعود مسیرهای سخت‌تر تکمیل شده است و از ۱۰ به بعد یک پسوند بصورت a،b،c،d بعنوان سطح سختی در آن کلاس می‌توان به آن اضافه نمود. امروزه سخت‌ترین مسیری که یک سنگ‌نورد توانسته صعود کند (بنابر تشخیص شخصی وی) دارای درجه ۵٫۱۵b بوده که توسط آدام اوندرا سنگنورد جوان اهل جمهوری چک در آوریل ۲۰۱۱ به ثبت رسیده است.

باشگاه سیرا کلاس ۶ را نیز صرفاً برای صعود مصنوعی تعریف کرده که کاربرد چندانی ندارد و برای درجه‌بندی سختی این قبیل صعودها از سیستم درجه‌بندی متفاوتی استفاده می‌شود که رایجتر است.

سطح امنیت

این مورد بر اساس سطح امنیت لوازم مورد استفاده قرار گرفته و مهارت حمایتچی تعریف می‌شود. این درجات با الهام از درجات تعریف شده توسط سیستم درجه‌بندی فیلم‌ها توسط انجمن تصاویر متحرک آمریکا برای فیلمها معرفی شده است.

G – حمایت خوب و بی‌نقص

PG – نسبتاً خوب، شرایط محیطی چندان مساعد نیست

PG13 – احتمال سقوط کم و در صورت بروز صدمه ناچیز است

R – حمایت بد به دلیل میانیهای نا مطمئن و حمایتچش ناشی، در صورت بروز حادثه آسی‌دیدگی شدید خواهد بود

X – فاقد حمایت، بسیار خطرناک

منبع: ویکی پدیا فارسی