کاهش دمای بدن در کوهنوردی (هایپوترمی)

2
5249
هایپوترمی کوه پلاس

در این مقاله به بررسی شرایط و راهکارهای مقابله با سرمازدگی یا هایپوترمی بدن در کوهنوردی می پردازیم 

ما را در سایت کوه پلاس همراهی کنید

هایپوترمی یا کاهش دمای بدن عمومی بدن، از جمله بیماری های شایع و البته خطرناک در کوهنوردی زمستانه به شمار می رود. همه ما باید نسبت به این پدیده اطلاعات کافی داشته باشیم و از بروز آن جلوگیری کنیم. همچنین باید بدانیم در صورت بروز چنین پدیده ای برای خود و یا دیگری چه اقدامات اورژانسی را باید انجام دهیم.

هایپوترمی(کاهش دمای عمومی بدن) در برنامه های کوهنوردی

هایپوترمی زمانی رخ می دهد که مکانیسم های کنترل بدن شما قادر به حفظ درجه حرارت طبیعی بدن نیستند . درجه حرارت مرکزی بدن شما بطور طبیعی حدود ۳۷ درجه سانتیگراد می باشد . درجه حرارت داخلی حدود ۳۵ درجه سانتیگراد یا کمتر نشانگر هایپوترمی است .
علائم و نشانه هائی که ممکن است ایجاد شوند شامل کاهش تدریجی توانائی های جسمی و ذهنی می باشد . هایپوترمی شدید می تواند منجر به مرگ شود . بیشترین افراد در معرض خطر افراد مسن ،‌اطفال ،‌ بیماران ذهنی یا مبتلا به آلزایمر که قدرت قضاوت در مورد نیاز به پناهگاه را ندارند و بیماران مسموم ، بی خانمان و افراد گرفتار در سرما می باشند .
پوشیدن لباس های محافظ و رعایت سایر نکات ایمنی می تواند باعث عدم افت درجه حرارت بدن شما به سطوح مرگبار شود . توجه به علائم و نشانه های زودرس هایپوترمی نیز مهم می باشد .
زمانی که در خارج از منزل مشغول فعالیتهائی مثل پیک نیک ، شکار ، ماهیگیری ، قایق سواری و اسکی می باشید نسبت به وضعیت هوا و اینکه شما یا همراهانتان خیس و سرد شوید توجه کنید . زمانیکه آب تبخیر می شود سطح پوست شما سرد شده و درجه حرارت داخلی شما سقوط می کند . وزیدن باد روی سطوح خیس بدن شما به میزان زیادی تبخیر و سرما را افزایش می دهد . بهترین روش مقابله با سرما و رطوبت قبل از اینکه دچارهیپوترمی شدید شوید حرکت بداخل منزل یا پناهگاه و به سرعت گرم و خشک شدن می باشد .
علائم و نشانه ها:
افت درجه حرارت مرکزی بدن به میزان ۳۵ درجه سانتیگراد یا کمتر علامت اصلی هایپوترمی می باشد . این حالت معمولاً به تدریج رخ می دهد . اغلب افراد متوجه نمی شوند که نیاز به مراقبت پزشکی دارند .
علائم شایع عبارتند از :

  • لرز ( که کوشش بدن شما برای تولید حرارت از طریق فعالیت عضلات می باشد )
  • تلوتلوخوردن
  • آهسته و نامفهوم صحبت کردن
  • ناله کردن

این رفتارها می تواند نتیجه تغییرات در هماهنگی حرکتی و سطح هوشیاری بعلت هایپوترمی باشد
سایر علائم و نشانه ها عبارتند از :

  • تکلم نامفهوم
  • کاهش غیرطبیعی سرعت تنفس
  • پوست سرد و رنگ پریده
  • ‌خستگی و بیحالی

شدت هایپوترمی بسته به اینکه چه میزان درجه حرارت مرکزی بدن شما کاهش یابد متفاوت است . هایپوترمی شدید نهایتاً منجر به نارسائی قلبی و تنفسی و سپس مرگ خواهد شد .
علل:
علت هایپوترمی معمولاً قرار گرفتن طولانی مدت در معرض درجه حرارت های پائین یا محیط سرد و مرطوب می باشد .
سایر عوامل مؤثر شامل پوشش ناکافی و غفلت از پوشاندن سر ، دست ها و پاها می باشد . بطور طبیعی میزان نامتناسبی از حرارت از طریق سر از دست می رود . هیپوترمی فقط در هوای سرد زمستانی زمانی که درجه حرارت پائین است یا باد سرد می وزد رخ نمی دهد بلکه در حالات وشرایط خفیف تری نیز امکان بروز دارد . باران شدیدی که در یک روز سرد تا پوست شما را خیس کند اگر بداخل خانه نرفته و خود را گرم و خشک نکنید نیز می تواند منجر به هایپوترمی شود .
سقوط ناگهانی بداخل آب سرد نیز می تواند یک علت باشد . هایپوترمی بسته به درجه حرارت آب ممکن است ظرف چند دقیقه در معرض آن قرار گرفتن و یا ساعت ها بعد رخ دهد . لازم نیست که آب در حد یخ زدن سرد باشد تا باعث هایپوترمی شود . بدن شما حرارت را در آب سریعتر از هوا از دست می دهد . هر درجه حرارت آبی کمتر از درجه حرارت بدن باعث می شود که بدن شما مقداری حرارت از دست بدهد .
عوامل خطرساز:
لباس های بسیار سرد و خیس بخصوص در صورت وزش باد و حضور در آب سرد همه می تواند در افزایش احتمال هیپوترمی نقش داشته باشد . افراد بسیار مسن ، بسیار جوان یا مبتلا به بعضی بیماریهای بخصوص مستعد هایپوترمی می باشند .
۱- عوامل خطرساز برای افراد مسن : افراد ۶۵ سال به بالا بخصوص مستعد هایپوترمی هستند چون ممکن است دچار سایر بیماریها بوده یا داروهائی مصرف کنند که با قدرت بدن برای تنظیم درجه حرارت بدن تداخل داشته باشد .
۲ – عوامل خطرساز در کودکان : کودکان سریعتر از بالغین حرارت از دست می دهند . نسبت سر به بدن در اطفال بیش از بالغین بوده ، بنابراین اطفال به از دست دادن حرارت از طریق سر مستعد تر هستند همچنین اطفال ممکن است بعلت بازیگوشی خود به سرما توجه نکنند . همچنین ممکن است در هوای سرد لباس کافی نپوشند و یا اینکه زمانی که احساس سرما می کنند به داخل خانه نیایند . اطفال شیرخوار نیز بسیار مستعد هستند چون مکانیسم های کارای کمتری برای تولید حرارت دارند .
۳ – سایر عواملی که ممکن است شما را در معرض خطر قرار دهد :
الف – اختلالات روانی : افرادی که دچار بیماری آلزایمر یا سایر بیماریهای دارای اختلال ذهنی هستند . ممکن است از خطرات در هوای سرد ماندن آگاه نباشند . خروج از منزل و سرگردان شدن در مبتلایان به آلزایمر شایع بوده و بسیاری از آنان نمی توانند راه خود را به سمت خانه پیدا کنند .
ب – مصرف الکل : الکل ممکن است باعث شود بدن شما از داخل احساس گرما کند اما قدرت بدن شما را برای حفظ گرما کاهش می دهد .
ج – بیماریها : بعضی از بیماریها بر قدرت بدن جهت پاسخ دهی به سرما یا تولید گرما تأثیر می گذارند . این بیماریها عبارتند از کم کاری درمان نشده تیروئید ، آرتریت شدید ، بیماری پارکینسون ، تروما ، صدمات ستون فقرات ، سوختگی ها ، اختلالات عروق یا اعصاب که بر حس اندام ها تأثیر می گذارند ( برای مثال نوروپاتی محیطی در بیماران دیابتیک )‌ ، کاهش آب بدن و هر حالتی که فعالیت را محدود کرده یا مانع جریان طبیعی خون شود . افراد مستعد احتمال بیشتری دارد که یک یا بیشتر این بیماریها را داشته باشند .
د – درجه حرارت آب : عامل دیگری که به وقوع هایپوترمی کمک می کند ، مدت زمانی است که شما در آب سرد هستید . زمان نجات وقتی که فردی بطور اتفاقی در آب سرد سقوط می کند حیاتی است . شانس بقاء تحت تأثیر درجه حرارت آب می باشد . هر چقدر آب سردتر باشد شانس بقا کمتر است .

زمان احتمال زنده ماندن در آب فاصله تا بیهوشی درجه حرارت آب
کمتر از ۱۵-۴۵ کمتر از ۱۵ دقیقه زیر صفر درجه سانتیگراد
۹۰-۳۰ دقیقه ۶–۳۰ دقیقه ۱۱-۵ درجه
۳-۱ ساعت ۲-۱ ساعت ۱۷-۱۱ درجه
۴۰-۲ ساعت ۷-۲ ساعت ۲۳-۱۷ درجه
۳ ساعت با به بالا ۱۲-۳ ساعت ۲۹-۲۳ درجه
نامشخص نامشخص بالای ۲۹ درجه سانتیگراد

هر فردی که در معرض هوا یا آب سرد قرار گرفته و در حال لرز است از لحاظ ذهنی اختلال پیدا می کند ، پوست سرد و مرطوب دارد ، خسته به نظر می رسد و دچار اختلال تکلم است باید مورد مراقبت پزشکی قرار گیرد . تازمانیکه کمک از راه برسد خود را گرم و خشک نگه داشته و ترجیحاً در داخل منزل یا حداقل بدور از محل وزش باد قرار دهید .
عوارض هایپوترمی بستگی به میزان کاهش درجه حرارت بدن شما دارد . اگر در آب باشید ممکن است هوشیاری خود را از دست داده و قبل از اینکه کاهش درجه حرارت بدن شما باعث مرگ شود غرق شوید .
سایر عوارض عبارتند از :

  • یخ زدگی
  • از دست دادن اندامها
  • کوما

هر چقدر درجه حرارت مرکزی بدن شما کاهش بیشتری پیدا کند احتمال عوارض و صدمات دائمی بیشتر است .
درمان:
کسی که دچار هایپوترمی شده است باید هر چه سریعتر تحت درمان قرار گیرد . تا زمانی که مراقبت های پزشکی از راه برسد اقدامات زیر ضروری است .
۱ – خارج کردن فرد از محیط سرد : ممانعت از افت بیشتر درجه حرارت حیاتی است . اگر شما قادر به خارج کردن فرد از محیط سرما نیستید به هر طریق ممکن فرد را از معرض سرما و باد محافظت کنید .
۲ – لباس های خیس را در آورید : در صورتیکه لباس های فرد خیس شده است ، آنها را درآورده و یا لباس خشک جایگزین کنید . سر فرد را بپوشانید . سعی کنید بیمار را زیاد حرکت ندهید . اگر لازم است لباسها را پاره کنید .
۳ – فرد را از زمین سرد جدا کنید : فرد را روی پتو یا سطح گرم دیگری بخوابانید .
۴ – مراقب تنفس فرد باشید : بیمار مبتلا به هایپوترمی شدید ممکن است بیهوش بوده و علامت واضحی از ضربان قلب و یا تنفس نداشته باشد . در صورتیکه تنفس بیمار متوقف شده یا بسیار کم و سطحی است در صورتیکه می توانید احیاء قلبی تنفسی را شروع کنید .
۵ – حرارت بدن خود را تقسیم کنید : برای گرم کردن بدن بیمار لباس های خود را درآورده و کنار بیمار پوست به پوست دراز بکشید ، سپس هر دو بدن را با یک پتو بپوشانید .
۶ – از نوشابه های گرم استفاده شود ؛ اگر بیمار بیهوش است و قادر به بلع می باشد به او یک نوشابه گرم غیرالکلی بدهید .
از اقدامات زیر اجتناب کنید:
۱ – از حرارت مستقیم استفاده نکنید : از آب گرم یا لامپ حرارتی یا کیسه آب گرم برای گرم کردن بیمار استفاده نکنید . بلکه کمپرس گرم روی گردن ، دیواره قفسه سینه و کشاله ران بگذارید . برای گرم کردن بازوها و پاها تلاش نکنید . گرمای اعمال شده به پاها و دستها باعث حرکت یافتن خون سرد به سمت قلب ، ریه ها و مغز و در نتیجه کاهش درجه حرارت مرکزی بدن می شود . این مسئله می تواند کشنده باشد .
۲ – بیمار را ماساژ‌ندهید : با مبتلایان به هایپوترمی به آرامی رفتار کنید چون آنها در معرض خطر ایست قلبی هستند .
۳ – از نوشابه های الکلی استفاده نکنید : الکل قدرت بدن برای حفظ گرما را کاهش می دهد .

کمک های پزشکی:
پزشک می تواند در صورت نیاز اقداماتی برای گرم کردن بدن از داخل انجام دهد . یک روش دادن مایعات گرم از طریق ورید می باشد . در موارد هایپوترمی شدید همودیالیز می تواند به سرعت درجه حرارت بدن را به میزان طبیعی برگرداند . همودیالیزیک روش پزشکی است که مایع اضافی ، مواد شیمیائی و دفعی را از خون توسط فیلتر کردن خون از طریق یک کلیه مصنوعی خارج می سازد . این روش معمولاً در مبتلایان به نارسائی کلیه مورد استفاده قرار می گیرد . در مورد هایپوترمی خون فقط در خارج از بدن گرم شده و به بدن بازگردانده     می شود .
پیشگیری:
برای افراد در معرض خطر هایپوترمی مانند افراد مسن ، مبتلایان به اختلالات جسمی یا ذهنی و افراد           بی خانمان برنامه های اجتماعی و خدمات حمایتی پزشکی و اجتماعی دارای ارزش زیادی است . عمل به این برنامه ها و بررسی آنها روی افراد گروههای مستعد ، پیشگیری از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سرما و تأمین حرارت کافی راههای کاهش تعداد موارد مرگ و میر بعلت هایپوترمی می باشد .
سالم ماندن در هوای سرد:
قبل از اینکه خودتان یا اطفالتان بداخل هوای سرد بروید به موارد زیر توجه کنید :
۱ – پوشش : کلاه یا پوشش دیگری برای جلوگیری از فقدان حرارت از طریق سر ، صورت و گردن بپوشید . دست های خود را با دستکش های بدون انگشتی بپوشانید . در اینگونه دستکش ها انگشتان در تماس مستقیم با یکدیگر بوده و گرم باقی می مانند
۲ – فعالیت زیاده از حد : از فعالیت هائی که باعث تعریق زیاد می شوند اجتناب کنید . ترکیب لباس خیس و هوای سرد می تواند باعث مشکل شود .
۳ – لباس چند لایه : لباس های سبک چند لایه مناسب بپوشید . رویه خارجی لباس از جنس مواد دافع آب برای محافظت بسیار مفید هستند . لایه های داخلی لباس از جنس ابریشم ، پشم یا پلی پروپیلن به نسبت کتان حرارت بیشتری را حفظ می کند .
۴ – خشک ماندن : تا جائیکه ممکن است خشک بمانید . در فصل زمستان به قسمت هائی از لباس که برف    می تواند وارد شود دقت کنید .
در طی ماههای سرد تجهیزات اورژانس را در ماشین خود داشته باشید . این تجهیزات شامل پتو ، کبریت ، شمع و مقداری مواد غذائی می باشد . تلفن همراه نیز مفید است . در صورتیکه اتومبیل شما در برف گیر کرده است در مورد روشن نگه داشتن موتور دقت کنید چون ورود مونوکسید کربن بداخل اتومبیل می تواند یک خطر خاموش باشد .
احتیاطات در مورد آب سرد:
لازم نیست آب بسیار سرد باشد تا باعث هایپوترمی شود . هر آبی که سردتر از درجه حرارت بدن باشد می تواند باعث از دست دادن حرارت شود . آب سردتر از ۲۰ درجه سانتیگراد می تواند به سرعت باعث هایپوترمی شود . در صورتیکه به داخل آب سقوط کنید رعایت نکات زیر مدت بقای شما را در آب سرد افزایش می دهد .
۱ – جلیقه نجات بپوشید . اگر برای قایق سواری می روید جلیقه نجات بپوشید . جلیقه نجات به شما کمک    می کند که در آب بدون مصرف انرژی شناور مانده و مدت طولانی تری در آب سرد زنده بمانید و همچنین تا حدی حرارت بدن راحفظ می کند .
۲ – نترسید : اگر نمی توانید به درستی شنا کنید آرام بمانید . حرکات غیرضروری باعث مصرف انرژی اضافی و از دست دادن حرارت بدن می شود .
۳ – بدن خود را به شکلی قرار دهید که از دست دادن حرارت به حداقل برسد .
زانوها را به سینه چسبانده تا از تنه خود محافظت کنید . اگر جلیقه نجاتی پوشیده اید که در اینحالت صورت شما را به سمت پائین می برد پاهای خود را کنار هم گذاشته ، بازوها را به پهلوها چسبانده و سر را به عقب ببرید .
۴ – اگر به شکل گروهی به داخل آب سرد سقوط کرده اید با چسبیدن به یکدیگر گرم بمانید .
۵ – لباس های خود را در نیاورید و زیپ و دکمه های لباس خود را ببندید . سر خود را بپوشانید . لایه آب مابین لباسها و بدن شما گرم شده مانند عایق عمل می کند .
۶ – برای شنا کردن تلاش نکنید مگر اینکه به یک محل امن نزدیک باشید . شنا نکنید مگر اینکه یک قایق ، جلیقه نجات یا فرد دیگری نزدیک شما باشد . شنا کردن انرژی زیادی مصرف کرده ، درجه حرارت بدن را کاهش داده و مدت زمان بقا را بیش از ۵۰ درصد کوتاه میکند .
همیشه این نکته را به یاد داشته باشید: سرما , رطوبت و باد از عوامل اصلی هایپوترمی هستند

2 ديدگاه

    • سپاس جناب کلالی ، و خوشحالیم از اینکه مطالب کاربردی و مورد استفاده دوستان هست.

افزودن دیدگاه

لطفا دیدگاه خود را بنویسید
لطفا نام خود را وارد کنید

19 − 2 =